به گزارش خبرنگاران گروه بورس، بانک و بیمه گزارش خبر، بورس هنگ کنگ SEHK، بازار بورس اوراق بهادار مستقر در هنگ کنگ است. این بازار از لحاظ میزان ارزش بازار سرمایه، همراه با بازارهای بورس توکیو و بورس شانگهای، بزرگترین بازار اوراق بهادار آسیا به‌شمار می‌آید و با ۲۰۰۰ شرکت پذیرفته شده و ارزش بازار ۶.۴۸ تریلیون دلار در رتبه چهارم از فهرست بزرگترین بازارهای بورس اوراق بهادار جهان در سال ۲۰۲۱ قرار دارد.
نگاهی به وضعیت اقتصادی هنگ کنگ
بر اساس داده‌های رسمی بانک جهانی، ارزش تولید ناخالص داخلی (GDP) در هنگ کنگ در سال ۲۰۲۰ معادل ۳۴۶.۵۹ میلیارد دلار بوده است. ارزش تولید ناخالص داخلی هنگ کنگ ۰.۳۱ درصد از اقتصاد جهان را نشان می دهد. در سال ۲۰۲۱ که ارزش تولید ناخالص داخلی در سراسر جهان ۹۴ هزار میلیارد دلار بوده، ارزش تولید ناخالص داخلی این جزیره با جمعیت نزدیک به ۸ میلیون نفر، ۳۷۰ میلیارد دلار بوده است.
براساس آمارهای اداره آمار هنگ کنگ، اقتصاد هنگ کنگ در سه ماهه اول سال ۲۰۲۲ با نرخ تعدیل فصلی ۳ درصد، کاهش یافت که این کاهش شدیدترین کاهش از سه ماهه اول ۲۰۲۰ بوده است. بسته شدن بخش عمده‌ای از فعالیت های اقتصادی منجر به انقباض شدید مخارج مصرف خصوصی شد (منفی ۸.۸ درصد در مقابل ۰.۷ درصد در سه ماهه چهارم ۲۰۲۱)، همچنین، تزلزل تجارت جهانی باعث کاهش صادرات کالاها از این کشور شد (منفی ۶.۳ درصد در مقابل ۳.۱ درصد). در واردات کالا نیز روند نزولی در سه ماهه نخست سال نسبت به سه ماهه چهارم سال گذشته مشاهده می‌شود (منفی ۸.۲ درصد در مقابل منفی ۰.۴ درصد).
هنگ کنگ به عنوان یکی از مراکز مالی بین‌المللی با مزایای سرمایه‌گذاری گسترده محسوب می‌شود. هنگ کنگ در سال ۲۰۱۹ از طرف بنیاد هریتج (اندیشکده محافظه‌کار پرنفوذ آمریکایی) به عنوان آزادترین اقتصاد جهان معرفی شد. حمایت دولت، تعرفه‌های وارداتی پایین و سیستم مالیاتی پیشرفته با نرخ مالیات منطقی این بندر کوچک آسیایی را به یکی از جذاب‌ترین مکان‌های تجاری جهان تبدیل کرده است.
در کنار بازار سهام و سایر اوراق بهادار، هنگ کنگ یکی از بزرگترین بازارهای بین‌المللی مبادلات ارزی در جهان است. باوجود وسعت کوچک این جزیره، سالانه میلیون‌ها توریست از مناطق مختلف جهان از این منطقه بازدید می‌کنند که افزون بر فعالیت‌های تجاری و مالی منبع درآمد مناسب و چشم‌گیری برای هنگ کنگ محسوب می‌شود.
پیشینه بورس هنگ کنگ
سابقه معاملات اوراق بهادار در هنگ کنگ به سال ۱۸۶۶ میلادی باز می‌گردد، اما بازار سرمایه آن به طور رسمی با شکل‌گیری انجمن کارگزاران سهام هنگ کنگ در سال ۱۸۹۱ راه‌اندازی شد. این انجمن بعدها در سال ۱۹۱۴ میلادی به بورس هنگ کنگ تغییر نام داد. تا سال ۱۹۷۲ چهار بازار بورس در هنگ کنگ فعالیت داشتند که به دلیل نیاز به تشکیل یک نهاد اجرایی مستقل و یکپارچه برای بازار بورس چین، سرانجام در سال ۱۹۸۰ بازار بورس اوراق بهادار هنگ کنگ به صورت منسجم تشکیل شده و در دوم آوریل سال ۱۹۸۶ آغاز به کار کرد.
سقوط بازار در سال ۱۹۸۷ معایب زیادی در سازوکار بورس هنگ کنگ آشکار کرد و سبب شد بسیاری از فعالان بازار خواهان اصلاح این نواقص باشند. این رخداد تغییرات قانونی و زیربنایی عمیقی در بورس هنگ کنگ ایجاد کرد و در نهایت کمیسیون اوراق بهادار و مشتقات (SFC) در سال ۱۹۸۹ به عنوان تنها نهاد تعیین و اجری قوانین در بازار اوراق بهادار تشکیل شد.
زیرساخت بازار با معرفی سیستم تسویه و تسویه مرکزی (CCASS) در ژوئن ۱۹۹۲ و سیستم تطبیق و اجرای خودکار سفارشات (AMS) در نوامبر ۱۹۹۳ بهبود یافت. از آن زمان، چارچوب قوانین و مقررات بازار تحت بازبینی و بازنگری مستمر قرار گرفته‌اند تا نیازهای متغیر بازار را برآورده سازند و در عین حال از تنظیم موثر بازار اطمینان حاصل کنند.
گاه‌شماری بورس هنگ کنگ
* ۲ آوریل ۱۹۸۶: افتتاح تالار معاملاتی جدید؛ در این تاریخ در مجموع ۲۴۹ شرکت در بورس فهرست شده بودند و کل سرمایه بازار ۲۴۵ میلیارد دلار هنگ کنگ بود.
*اکتبر ۱۹۸۷: توقف بورس اوراق بهادار به مدت ۴ روز به منظور اجتناب از زیان در طی سقوط دوشنبه سیاه بازار جهانی سهام
* مه ۱۹۸۸: انتشار گزارش ایان هی دیویسون، مأمور بررسی رویه‌های بورس؛ این گزارش منجر به به اصلاحات قابل توجهی در بازار شد.
*۲۴ ژوئن ۱۹۹۲: معرفی سیستم تسویه و تسویه مرکزی (CCASS)
* ۱ نوامبر ۱۹۹۳: معرفی یک «سیستم تطبیق و اجرای خودکار سفارش»، AMS/۱. در ژانویه ۱۹۹۶، فاز دوم AMS/۲ معرفی شد.
* ۶ مارس ۲۰۰۰: تحت مالکیت قرار گرفتن بورس اوراق بهادار، بورس آتی و شرکت تسویه اوراق بهادار هنگ کنگ در بورس هنگ کنگ (HKEx)
* ۲۷ اکتبر ۲۰۱۷: بسته شدن تالار معاملات به دلیل تغییر به سمت تجارت الکترونیک؛ این تالار به عنوان موزه، کنفرانس و فضای نمایشگاهی برای نمایش بازارهای مالی هنگ کنگ بازسازی شد.
ساعات و روزهای معاملات
جلسه معاملاتی این بازار در طول روزهای کاری هفته (دوشنبه تا جمعه) از ساعت ۰۹:۰۰ تا ۱۶:۳۰ به وقت محلی فعالیت می‌کند. معاملات بازار بورس هنگ کنگ در دو جلسه معاملاتی صبح و عصر انجام شده و معاملات اوراق مشتقه و سایر ابزار معاملاتی در جلسات معاملاتی مخصوصی در طول روز صورت می‌پذیرند.
این بازار در روزهای عید سال نو، آدینه نیک، دوشنبه بعد از عید پاک، تولد بودا، کارگر، جشنواره قایق اژدها، تأسیس منطقه اداری ویژه هنگ کنگ، روز ملی هنگ کنگ، جشن میانه پاییز و جشنواره دو نهم (عید سنتی چینی مربوط به روز نهم ما نهم در تقویم چینی) تعطیل بوده و در شب‌های سال نو میلادی، کریسمس و سال نو چینی به صورت یک دوم یعنی تا ساعت ۱۲ فعالیت می‌کند.
به طور کلی، ساعات معاملات در این بورس به شرح زیر است:
* ۹ تا ۹:۳۰: حراج پیش از افتتاحیه؛ قیمت افتتاحیه اوراق بهادار کمی بعد از ساعت ۹:۲۰ صبح گزارش می شود.
* ۰۹:۳۰ صبح تا ۱۲:۰۰ بعدازظهر: جلسه معاملاتی مستمر
* ۱۲:۰۰ ظهر تا ۱:۰۰ بعدازظهر: استراحت ناهار (lunch break)
*۱:۰۰ تا ۴:۰۰ بعدازظهر: جلسه معاملاتی مستمر بعدازظهر
معاملات آتی و آپشن های شاخص در این بورس، در ساعت ۹:۱۵ صبح آغاز و تا ساعت ۱۶:۱۵ ادامه دارد.
ساختار بازار مالی هنگ کنگ
در حال حاضر بورس هنگ کنگ یکی از بزرگترین بازارهای مالی جهان با ۲۰۰۰ شرکت پذیرفته شده و ارزش بازار ۶.۴۸ تریلیون دلار در رتبه چهارم از فهرست بزرگترین بازارهای بورس اوراق بهادار جهان در سال ۲۰۲۱ قرار دارد. این بازار در سال ۲۰۰۸ صرفاً ۱۲۰۰ کمپانی پذیرفته شده در این بازار وجود داشت. ارزش بازار بورس هنگ کنگ در نوامبر سال ۲۰۲۰ حدوداً ۵/۴۵ تریلیون دلار هنگ کنگ بوده که بیشتر این رشد مربوط به روند صعودی قیمت سهام شرکت‌های چینی با نماد H در این بازار است
در حال حاضر شرکت‌ها برای پذیرش در بازار بورس هنگ کنگ باید حداقل ارزش بازار ۵۰۰ میلیون دلار (هنگ کنگ) و میزان شناوری عمومی ۱۲۵ میلیون دلاری داشته باشند. این تصمیم در راستای افزایش عمق، نقدشوندگی و درجه کیفی شرکت‌های پذیرفته شده در بازار گرفته شده است.
در بازار هنگ کنگ نیز انواع ابزار معاملاتی نظیر سهام، کالاها، شاخص‌ها، ETFها، انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری و انواع اوراق مشتقه در دسترس سرمایه‌گذاران قرار دارد. ساختمان فعلی بورس هنگ کنگ در منطقه مرکزی شهر و در میدان Connaught Place واقع شده و افزون بر دفتر مرکزی، در شهرهای پکن و شانگهای نیز دفاتری تأسیس شده است.
شاخص هنگ سنگ Hang Seng؛ شاخص مهم در بورس سهام هنگ کنگ
شاخص هنگ سنگ (HSI)، شاخص مهم در بازار سهام در هنگ کنگ که بر اساس ارزش بازار تنظیم شده است. از این شاخص برای ثبت و نظارت بر تغییرات روزانه بزرگترین شرکت‌های بورس هنگ کنگ استفاده می‌شود و شاخص اصلی عملکرد کلی بازار در هنگ کنگ به‌شمار می‌رود. این شاخص از ۶۶ شرکت تشکیل شده که حدود ۵۸ درصد از سرمایه بورس هنگ کنگ را تشکیل می‌دهند.
HSI در ۲۴ نوامبر ۱۹۶۹ شروع به کار کرد. هو سین هانگ، رئیس بانک Hang Seng، ایده ایجاد شاخص Hang Seng را به عنوان «شاخص داو جونز برای هنگ کنگ» در نظر گرفت.
ارزش آن از آن زمان تاکنون بیشتر از ۲۰۰ برابر رشد داشته است. سهام موجود در این شاخص بالای دو سوم از گردش مبادلات بورس را به خود اختصاص می دهند و به خوبی وضعیت کلی در بورس سهام چین را بازتاب می دهد.
از مهم‌ترین شرکت‌های موجود در شاخص هنگ سنگ می‌توان به Tencent (هلدینگ مخابراتی/ ارتباطی چینی)، بانک هنگ سنگ، Sun Hung Kai (هلدینگ املاک و مستغلات)، AIA Group خدمات مالی شامل بیمه و مدیریت صندوق‌های سرمایه‌گذاری و Hengan International (شرکت محصولات بهداشتی چینی) اشاره کرد.
منبع: پایگاه خبری بازار سرمایه ایران(سنا)